شپش موی سر؛ از علل ابتلا تا راهکارهای درمان

به گزارش مشرق ، رضا رباطی افزود: شپش انگلی کوچک است که حتی با چشم غیرمسلح نیز دیده و به راحتی از فردی به فرد دیگری منتقل می شود. این موجود در اماکن شلوغی مانند مدارس، مهدهای کودک، پادگان ها و کمپ ها به راحتی به دیگران سرایت پیدا می کند.

وی از شپش به عنوان نوعی آلودگی انگلی یاد کرد و گفت: شِپِش یک راسته از حشرات است و انگل خارجی، دائمی و اجباری محسوب می شود و اجباری به این معنا است که به غیر از بدن جانداران در جاهای دیگر نمی توانند زندگی کند. شپش دارای تخم هایی به نام رشک است که این رشک ها سفید و یا زرد رنگ هستند.

به گفته رباطی، حالت شوره زدگی روی مژه ها یا به وجود آمدن دانه های کوچک کهیری شکل روی منطقه آلوده از علائم وجود شپش است.

هر 3 نوع شپش انتشار جهانی دارند و از زمان های بسیار قدیم وجود داشته اند و آن ها را روی بدن اجساد مومیایی شده پیدا کرده اند

یک شپش

انواع شپش
شپش ها به سه دسته تقسیم می شوند: شپش سر، تنه و عانه. شپش های سر معمولا در پشت گوش و گردن هستند، سرایت پذیری سریعی دارند و در افراد عادی در صورت حضور در محیط های آلوده بروز می کنند اما شپش تنه معمولا در افراد با سطح بهداشت خیلی کم مانند افراد بی خانمان یا در شرایط خاص بحرانی مانند زلزله و جنگ که امکان رعایت اصول بهداشتی نیست، بروز می کنند. ابتلا شپش تنه، همراهی بارزی با یک سری عفونت های دیگر مانند تیفوس دارد.در شپش عانه نیز موهای نواحی تناسلی درگیر می شود که با خارش شدید همراه است که راه عمده انتقال شپش عانه، رابطه جنسی است.

اجساد مومیایی شپش آلود!

هر 3 نوع شپش انتشار جهانی دارند و از زمان های بسیار قدیم وجود داشته اند و آنها را روی بدن اجساد مومیایی شده پیدا کرده اند؛ ولی غالباً در مناطق معتدل یافت می شوند.

لانه شپش ها

شپشِ سر در سر و به ویژه در نواحی بالای گوش همچنین در جاهایی که مو پرپشت باشد زندگی می کند. شپشِ تن در لباس های انسان به ویژه لباس های زیر همچنین در درز و شکاف لباس ها و جاهایی که بتواند خود را به راحتی مخفی نماید و بیشتر در قسمت هایی که لباس با بدن تماس دارد، زیر و کنار ناحیهٔ کمربند، مچ دست و مچ پا زندگی می کند.

خزیدن روی سر

یکی از اصلی ترین راه های تشخیص این انگل دیدن شپش زنده یا رشک ها است. ممکن است اولین علامت ایجاد شپش، خارش باشد به این شکل که فرد مبتلا احساس می کند که چیزی روی پوست سرش در حال راه رفتن یا خزیدن است.

به گفته رباطی، شپش سر متداول ترین نوع آلودگی توسط این انگل است که معمولا پشت گوش بیشتر دیده می شود، که در مراحل پیشرفته تر این بیماری با چشم غیرمسلح به راحتی قابل شناسایی است.

رباطی با تاکید بر اینکه برای درمان بیماری شپش باید انگل زنده و رشک های آن از بین برود، افزود: اگر چنانچه تخم ها یا همان رشک های شپش باقی بمانند امکان دارد که بعد از چند هفته دوباره این بیماری ظاهر شود.

تخم ها یا رشک های شپش به شوره سر شباهت زیادی دارند با این تفاوت که رشک ها دارای چسبندگی زیادی هستند که به راحتی از ساقه موی سر جدا نمی شوند.

شپش و دمای بدن

واکنش شپش ها نسبت به دمای بدن بسیار متفاوت است. به عنوان مثال اگر فردی تب داشته باشد و دمای بدن حدود 40 درجه و بالاتر باشد شپش بدن را ترک می کند و به سراغ بدن فرد دیگری می رود همچنین اگر فردی در اثر بیماری فوت کند به محض این که دمای بدن پایین بیاید شپش بدن را ترک کرده و به بدن دیگری می رود که این امر اهمیت زیادی در انتقال بیماری دارد. بهترین دما برای شپش حدود 29 تا 30 درجه سانتی گراد است.

استفاده خودسرانه از برخی داروهای ضد شپش می تواند حساسیت زا باشد و یا در مواردی موجب مقاوم تر شدن انگل شودسرایت پذیری بالا

رباطی گفت: نکته مهم در درمان شپش به دلیل قدرت سرایت پذیری بالا این است که تمام افراد خانواده در صورت داشتن علامت باید تحت درمان تحت نظر پزشک قرار بگیرند. درمان قطعی شپش باید دونوبت و به فاصله یک هفته، انجام شود.

بعد از درمان هایی که توسط پزشک تجویز می شود می توان از درمان های ساده تر مثل شست و شوی مو و یا آغشته کردن شانه به سرکه رقیق شده برای از بین بردن کامل تخم های انگل شپش چسبیده به ساقه های مو استفاده کرد.

استفاده خودسرانه از داروهای ضدشپش ممنوع!
رباطی با اشاره به اینکه درمان ها باید توسط پزشک متخصص انجام شود توضیح داد: استفاده خودسرانه از برخی داروهای ضد شپش می تواند حساسیت زا باشد و یا در مواردی موجب مقاوم تر شدن انگل شود بنابراین توصیه می شود ضمن توجه به رعایت بهداشت فردی از درمان های خودسرانه برای از بین بردن شپش پرهیز شود. با توجه به اینکه انگل شپش مدت زیادی خارج از پوست بدن زنده نمی ماند، شست وشو و ضدعفونی کردن بیش از حد البسه لزومی ندارد اما رعایت بهداشت کلی محیط توصیه می شود.

راههای جلوگیری از شپش آلود شدن!

با توجه به زیست شناسی شپش، بهترین راه پیشگیری از آلودگی با شپش، رعایت موازین بهداشت فردی به ویژه استحمام و استفاده از آب گرم و صابون است. تعویض لباس های زیر، کوتاه کردن موها، رعایت اصول بهسازی محیط و در موقع اضطرار جوشاندن لباس ها در دمای بالای 60 درجه سانتی گراد و ترجیحاً اتو کردن آن ها از راه های کاهش احتمال آلودگی به شپش است.